W projekcie “Aktywni lokalnie” uczestniczyło 37 młodych osób z gmin Strzyżów i Wiśniowa. Stanowili oni główny trzon projektu, ale działania skierowane były do całej społeczności obu gmin. Łącznie w projekt “Aktywni lokalnie” zaangażowało się ponad 700 mieszkańców. Wzięli oni udział w spektaklach wizualnych, debatach społecznych, nagrywaniu filmów z młodzieżą i happeningu “Podaruj uścisk”. Tak duża liczba zaangażowanych osób jest niewątpliwie sukcesem młodzieży, która przygotowywała te działania jak i zespołu trenersko-tutorskiego i artystów z “Dobrego Życia”. Inicjatywy zrealizowane przez młodzież (dwa filmy, dwa spektakle i wystawa) odbiły się szerokim echem w społeczności lokalnej, co potwierdzają wypowiedzi mieszkańców.

Bardzo mi się podobało, wyszłam z takim przeżyciem niesamowitym, smutne ale piękne [przypis: mowa o spektaklu wizualnym w tunelu schronowym]. I oczywiście, że warto robić takie inicjatywy. Zawsze wierzyłam w młodych i teraz jeszcze bardziej wierzę, tylko im przyklasnąć.
(Mieszkanka Strzyżowa)

To jest kolejny projekt Fundacji w którym nasza młodzież bierze udział. Uważam że one są bardzo cenne, bardzo fajne. Dzięki nim młodzież staje się coraz bardziej aktywna, wykazuje się świetnymi pomysłami, myśli twórczo. Ja uważam, że jest to świetny sposób na zagospodarowanie i energii młodzieży i tego czasu, którym młodzież dysponuje.
(Barbara Modliszewska, pedagog Strzyżów)

Korzyści dla młodzieży i społeczności lokalnej

Dlaczego podejmujemy się aktywizacji i edukacji młodzieży? To ważne pytanie, na które odpowiada prezeska Fundacji, Aleksandra Chodasz:

Często spotykam się z tym, że młodzi ludzie mówią „nikt nas nie słucha, nikogo nie obchodzi nasze zdanie, niczego nie zmienimy, bo nie mam na nic wpływu.” Mając kompetencje do pracy z grupami i pasję dla zmiany społecznej uczymy młodych samodzielnego myślenia oraz bycia odpowiedzialnym za siebie i innych. Chcemy, aby już teraz, w wieku dorastania, zdawali sobie sprawę, że już niedługo staną się dorosłymi ludźmi, którzy będą podejmowali decyzje, odpowiadali za powierzone im zadania. Młodzież w naszych projektach nabywa umiejętności obywatelskich, uczy się współpracy z innymi, przygotowuje się do ról społecznych, takich, jak, np. radni, edukatorzy oraz do pracy – bo prawie w każdym zawodzie i firmie potrzebna jest komunikacja i współpraca.

Słuszność prowadzenia tego typu projektów potwierdziły badania ewaluacyjne oraz wywiady z jego głównymi uczestnikami. Ankiety i wywiady przeprowadzone wśród młodzieży wykazały, że 61% uczestniczek i uczestników lepiej komunikuje się i współpracuje z rówieśnikami. Doskonalone umiejętności będą mogli wykorzystać w swoim życiu osobistym, szkolnym, a w niedalekiej przyszłości także zawodowym.

Młodzi ludzie:

• bardziej się zaangażowali w życie społeczności lokalnej: 75% uczestników oceniło wzrost swojego poczucie wpływu na środowisko lokalne oraz motywację do działania na jego rzecz
• więcej słuchają co mają do powiedzenia inni (wzrost z 10% do 21% osób)
• przywiązują wagę nie tylko do komunikatów słownych, ale również do komunikacji niewerbalnej i emocji (wzrost z 57% do 82% osób)
• częściej doceniają pracę i zaangażowanie innych (co motywuje i podnosi efektywność zespołów)
• potrafią zdobyć się na wyrażenie własnego zdania na forum grupy, w tym wyrazić krytykę w konstruktywny sposób (z 33% do 21% spadła grupa osób, które często w ogóle nie przekazują komunikatów; pojawiła się również grupa osób, która jest w stanie przekazać komunikat negatywny, a wcześniej po prostu milczeli, co mogło powodować spadek poczucia wpływu i motywacji do działania)
• czują się bardziej otwarci na innych, cierpliwi i chętni do pomagania innym (35% osób zwraca większą uwagę na formę reagowania na czyjeś emocje, zaś 48% na formę mówienia o swoich emocjach)
• stali się bardziej odważni i pewni siebie (co pomogło im poznawać nowe osoby i lepiej budować relacje - jest to kluczowe w przeddzień zmiany szkół i u progu wchodzenia w dorosłość).

Jestem bardziej otwarta i nie mam już problemu z tym, żeby się do kogoś pierwsza odezwać i wyjść z inicjatywą. Nie muszę czekać aż ktoś to zrobi pierwszy.” - podsumowała jedna z uczestniczek projektu.

Uczestnicy projektu docenili to, że zdobyte umiejętności np. z pracy metodą projektową mogli wykorzystać od razu w praktyce podczas realizacji inicjatyw lokalnych. Mieli też możliwość nawiązania współpracy z tutorami, ekspertami, władzami miasta i przedstawicielami innych lokalnych organizacji oraz aktywnymi osobami i przyjaznymi instytucjami w swoich miejscowościach. Stanowiło to dla wszystkich cenne doświadczenie - dzięki temu stworzona została sieć połączeń w społeczności lokalnej i wzmocnione zostały wartości uczenia się od siebie nawzajem i wspierania się.

Dobrym podsumowaniem korzyści dla młodzieży, ale też dla społeczności lokalnej może być wypowiedź jednego z uczestników:

To, czego się nauczyliśmy na pewno się nam przyda w życiu, bo jesteśmy w społeczności, działamy i idąc do pracy będziemy pewnie działać w grupach więc przyda nam się to. Zauważyliśmy, że to co jest w naszym otoczeniu nie bierze się znikąd tylko jest to praca ludzi i wynika z ich zaangażowania i myślę, że zaczęliśmy ją bardziej doceniać.

A tak podsumował projekt Marcin Kut, Wójt Gminy Wiśniowa

Jeśli na ten moment nie mają takiego poczucia wpływu na nas radnych, wójta czy sołtysa, to mam nadzieję, że młodzi poznali wartość pewnej zespołowej pracy, tego że cenne jest kształtowanie takich obywatelskich postaw, i to że ten wpływ nawet jeśli nie w tym momencie to na przyszłość na pewno będzie.

Podzieliliśmy się wiedzą z nauczycielami i aktywistami

Uczestniczący w szkoleniu nauczyciele i inne osoby mówiły o tym, że poznane narzędzia będą im bardzo przydatne (niektórzy mieli nawet plany na ich wykorzystanie już w kilka dni po szkoleniu). Podobała się im też możliwość twórczego spotkania, w dobrej atmosferze, wymiany pomiędzy ludźmi pracującymi w jednym środowisku. Jednocześnie były sygnały o innych potrzebach, np. pracy z uczniami agresywnymi.

Tak na gorąco wypowiadała się Aleksandra Chodasz prezeska Fundacji po szkoleniu w którym wzięło udział 20 osób dorosłych pracujących na co dzień z młodzieżą.

Mieli oni możliwość poznania następujących narzędzi: rozgrzewki dramowe, improwizacje w rolach, karty ról, teatr obrazu, śledzenie myśli, pytania coachingowe, tutoring, open space, udzielanie i przyjmowanie informacji zwrotnych. Wiedza na temat tych narzędzi wzrosła u wszystkich uczestniczących (średni wynik testu wiedzy wzrósł ponad trzykrotnie). Warto też zaznaczyć, że po szkoleniu zawiązała się 5-osobowa grupa, która chce wspólnie kontynuować pracę z wykorzystaniem poznanych narzędzi w lokalnym domu dziecka (Żyznów, Gmina Strzyżów).

Mieszkańcy chcą rozmawiać i doceniają młodzież

Z bardzo pozytywnym odbiorem spotkały się organizowane przez nas w ramach projektu debaty z mieszkańcami. Odbyły się po dwie debaty w Wiśniowej i Strzyżowie. Łącznie zgromadziły one 216 osób, które przyszły porozmawiać i podzielić się swoimi pomysłami związanymi z przyszłością gmin. Pojawili się przedstawiciele różnych grup społecznych i zawodowych: młodzież, seniorzy, przedstawiciele samorządu, biznesu, szkół i lokalnych instytucji. Wszyscy oni zobaczyli efekty pracy młodzieży, które bardzo doceniali, co z pewnością wpłynie pozytywnie na motywację młodych do dalszego angażowania się. Mieszkańcy wraz z młodzieżą podzielili się na kilka grup, w których dyskutowano między innymi o tym jak zachęcić mieszkańców do aktywności społecznej, co można zrobić wspólnie dla przyszłości gminy, jakie pomysły sprawdziły się do tej pory, czy z kim warto nawiązać współpracę i partnerstwo.

Zapraszając mieszkańców i angażując ich w żywe dyskusje o wspólnych sprawach przyczyniliśmy się do zwiększenia partycypacji publicznej w gminach, ale też integracji społeczności lokalnej. Przeprowadziliśmy sondy wśród uczestników debat, w których zanotowaliśmy polepszenie nastawienia mieszkańców gminy Strzyżów i Wiśniowa do aktywności społecznej i publicznej. Wszystkie osoby dorosłe zapytane o zmianę jaka zaszła w ich nastawieniu do inicjatyw młodzieżowych zadeklarowały polepszenie tego nastawienia i dostrzegły sens realizacji tego typu projektów. Młodzi nie biorący udziału w projekcie uznali, że warto się angażować i dostrzegli, że działanie na rzecz swojej miejscowości jest w zasięgu ich ręki.

Dla tych którzy nie mogli wziąć udziału w debatach, polecamy zapoznanie się ze sprawozdaniami z nich zawierającymi również rekomendacje obywatelskie na przyszłość.

Podsumowanie i co dalej

Podsumowując realizację projektu “Aktywni lokalnie” możemy stwierdzić, że praca z młodzieżą w ich środowisku lokalnym przyniosła nam dużo satysfakcji i pozytywnych rezultatów. Jest to dla Fundacji Rozwoju “Dobre Życie” dużą motywacją do tego, aby kontynuować tego typu projekty w przyszłości. Złożyliśmy więc wniosek o grant w ogólnopolskich konkursach MRPiPS na realizację dwóch projektów (dla młodzieży i międzypokoleniowego) w gminach Strzyżów i Wiśniowa w 2017 roku. Już w marcu 2017 spodziewamy się otrzymać wyniki. Jeśli będą pozytywne to mieszkańcy znów będą mogli nieodpłatnie brać udział w wydarzeniach społecznych, kulturalnych i edukacyjnych, gdzie będzie miejsce na spotkanie się, wymianę, wspólną pracę i skorzystanie z kompetencji ekspertów i pasjonatów pracy z ludźmi.

Projekt “Aktywni lokalnie” zrealizowany został przez Fundacji Rozwoju “Dobre Życie” dzięki współfinansowaniu ze środków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, a także ze środków partnerów projektu: Gminy Strzyżów i Gminy Wiśniowa.